فالنامه حافظ، فال حافظ، عید نوروز، شب یلدا، شب چله

فال حافظ در عید نوروز و شب یلدا یکی از رسوم ایرانیان از قدیم الایام (بعد از حافظ) بوده است. ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید نوروز بر سر سفره هفت سین، و یا شب یلدا، یا برای موارد عاطفی و عشقی با کتاب حافظ فال می‌گیرند. همه ما بدون شک از دوران کودکی با اینگونه صحنه ها آشنایی داریم. زمانی که افراد یک خانواده یا فامیل به مناسبت های مختلف مانند شب یلدا و یا لحظه تحویل سال نو دور یکدیگر جمع می شوند به گرفتن مشغول می شوند.

برای این کار، باید یک نفرباشد که از سواد کافی برای خواندن و تفسیر غزل های حافظ برخوردار باشد و برای دیگران فال گرفته و تعبیر آن را به فال گیرنده اعلام کند. شخص درخواست کننده فال در دل آرزویی می‌کند. (کسی که می خواهد به دیوان حافظ تفال بزند ابتدا باید در دل نیت و حاجت خود را بیان کند تا بتواند بهترین پاسخ را بگیرد. نیت مهم ترین بخش است، نیت باید بدون ابهام باشد) سپس فال گیرنده به طور تصادفی صفحه‌ای از کتاب حافظ را باز می کند. و آن را خوانده و تفسیر می کند.

کسانی که اعتقادات مذهبی دارند هنگام فال گرفتن فاتحه ای می‌خوانند و یا صلواتی میفرستند و سپس کتاب حافظ را می‌بوسند، آنگاه با ذکر آن را می‌گشایند و فال را می‌خوانند. طبق سنت ایرانیان از بین دو صفحه ای که باز شده باید صفحه سمت راست را انتخاب کرده و غزل بالای صفحه پاسخ فال می باشد. در برخی از دیوان ها ممکن است بیت اول غزل در صفحه قبل باشد یعنی از ابتدای صفحه سمت راست نباشد که باید به صفحه قبل رفته و از ابتدای غزل، شعر را بخوانید.

امروزه کتابهای فراوانی وجود دارند که به عنوان فالنامه به چاپ رسیده اند. یعنی اشعار حافظ را به زبان ساده ترجمه کرده، تعبیر و تفسیر شعر را به عنوان فال ارائه کرده اند. که این مسئله باعث شده گرفتن فال برای عموم مردم آسان شود. که در ادامه تعدادی از کتابهای فال حافظ (چاپ های متعدد) را معرفی می کنیم.

در منابع آمده است: در شب یلدا که اولین شب زمستان است و بلندترین شب سال، همه اعضای خانواده و اقوام دور هم جمع می شوند تا یک شب شاد و به یاد ماندنی داشته باشند. از سنت های دیرینه این شب، حافظ خوانی و شاهنامه خوانی است که از قدیم الایام در بین خانواده های ایرانی مرسوم بوده است. به این صورت که بزرگ جمع برای افراد دیگر فال حافظ می گیرد و اشعار عاشقانه حافظ را می خواند.
ولی این گفته ها نمی تواند درست باشد، چون حافظ شاعر قرن هفت قمری (۷۲۷ هجری قمری تا ۷۹۲ هجری قمری) بوده، در حالی که تحقیقات نشان می دهد رسوم شب چله خیلی پیشتر از آن در سرزمین های پهناوری که امروزه شامل تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان و ایران … می شود، به عمل می آمده و در ثانی اغلب مردم ترک زبان در آذربایجان فارسی بلد نبودند که بخواهند حافظ بخوانند. لذا می توان نتیجه گرفت که حافظ خوانی در سده های اخیر به این مراسم افزوده شده است.

 


👉امتیاز بده.