کتاب بنیاد جلد اول از مجموعه کتابهای بنیاد (Foundation) است که توسط نویسندهٔ آمریکایی ایزاک آسیموف نوشته شدهاست.
این مجموعه در ابتدا به صورت سری داستانهایی کوتاه در فاصلهٔ سالهای ۱۹۵۰–۱۹۴۲ چاپ شد و سپس در فاصلهٔ سالهای ۱۹۵۳–۱۹۵۱ در قالب سه کتاب منتشر شد.
برای حدود سی سال مجموعه فقط شامل سهگانه بود: بنیاد، بنیاد و امپراتوری، و بنیاد دوم. در سال ۱۹۶۶، به این سهگانه جایزهٔ بهترین مجموعهٔ همهٔ دورانها اهدا شد (تنها یک بار در ‘جایزه هوگو چنین اتفاقی افتاد). در سال ۱۹۸۱ آسیموف شروع به افزودن کتابهای تازهای به مجموعه کرد، دو دنباله: لبهٔ بنیاد، و بنیاد و زمین؛ و دو پیشدرآمد: سرآغاز بنیاد، و پیشبرد بنیاد.
آسیموف در این کتابها مجموعهٔ بنیاد خود را با مجموعهٔ ربات و مجموعهٔ امپراتوری کهکشانی پیوند میدهد و همه را در یک هستیِ فرضی قرار میدهد.
۱- سرآغاز بنیاد (۱۹۸۸)
۲- پیشبرد بنیاد (۱۹۹۳)
۳- بنیاد (۱۹۵۱)
۴- بنیاد و امپراتوری (۱۹۵۲)
۵- بنیاد دوم (۱۹۵۳)
۶- لبهٔ بنیاد (۱۹۸۱)
۷. بنیاد و زمین (۱۹۸۶)
آسیموف شخصاً گفته که تاریخ درونی داستانش «در واقع ساختگی و موردی است.
رویدادهای کتاب آغازین بنیاد در حدود ۴۷٬۰۰۰ دوران مشترک رخ دهد که امپراتوری در حال زوال با بنیاد رو به رشد وارد جنگ میشود، و بنیاد چند قرن بعد به قدرت غالب تبدیل میشود.
پس از آن رویدادهای بنیاد و امپراتوری آغاز میشود که شامل ظهور غیرقابل پیشبینی میول میشود که به لطف تواناییهای جهشیافتهٔ خود، بنیاد را شکست میدهد.
رویدادهای بنیاد دوم روایت تاریخ جستجو برای بنیاد دوم و شکست میول توسط آن، و کشمکشهایش با بقایای بنیاد اول برای جلوگیری از «عصر تاریکی» میباشد.
لبه بنیاد ۵۰۰ سال پس از برپایی بنیاد، جدا از سهگانهٔ اصلی روی میدهد. رویدادهای بنیاد و زمین بلافاصله پس از آن دربارهٔ انتخاب راه سومی متفاوت از بینشهای در تضاد دو بنیاد است. بنا به گفتهٔ آسیموف، دومین امپراتوری کهکشانی در ۴۸٬۰۰۰ دوران مشترک، ۱٬۰۰۰ سال پس از رویدادهای اولین رمان بنیانگذاری میشود.