کتاب شاهنامه فردوسی نشر هلیا

کتاب شاهنامه فردوسی

کتاب شاهنامه فردوسی (Shahnameh)، از حکیم ابوالقاسم فردوسی اثری است منظوم در حدود پنجاه‌ هزار بیت در بحر متقارب مثمن محذوف. سرایش آن حدود سی‌سال به طول انجامید.

موضوع این شاهکار ادبی، افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حمله عرب‌ها به ایران در سده هفتم میلادی است (شاهنامه از سه بخش اسطوره، پهلوانی و تاریخی تشکیل شده‌است) که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شود.

امروز نسخه‌های گوناگون شاهنامه  وجود دارد، یکی از کهن‌ترین دست‌نویس‌های کامل شاهنامه، شاهنامه لندن (۶۷۵ هجری) ۴۹٬۶۱۸ بیت دارد. و شاهنامه ویرایشی خالقی مطلق نیز دارای ۴۹٬۵۳۰ بیت است. هم‌چنین حمدالله مستوفی در نسخه‌هایی که در سده هشتم دیده، بیش از پنجاه‌هزار بیت نیافته‌است.

قطعه ای از شاهنامه

کنون ای سخن گوی بیدار مغز

یکی داستانی بیرای نغز

سخن چون برابر شود با خرد

روان سراینده رامش برد

کسی را که اندیشه ناخوش بود

بدان ناخوشی رای اوگش بود

همی خویشتن را چلیپا کند

به پیش خردمند رسوا کند

ولیکن نبیند کس آهوی خویش

ترا روشن آید همه خوی خویش

اگر داد باید که ماند بجای

بیرای ازین پس بدانا نمای

چو دانا پسندد پسندیده گشت

به جوی تو در آب چون دیده گشت

زگفتار دهقان کنون داستان

تو برخوان و برگوی با راستان

کهن گشته این داستانها ز من

همی نو شود بر سر انجمن

اگر زندگانی بود دیریاز

برین وین خرم بمانم دراز

یکی میوه‌داری بماند ز من

که نازد همی بار او بر چمن

ازان پس که بنمود پنچاه و هشت

بسر بر فراوان شگفتی گذشت

همی آز کمتر نگردد بسال

همی روز جوید بتقویم و فال

چه گفتست آن موبد پیش رو

که هرگز نگردد کهن گشته نو

تو چندان که گویی سخن گوی باش

خردمند باش و جهانجوی باش

چو رفتی سر و کار با ایزدست

اگر نیک باشدت جای ار بدست

نگر تا چه کاری همان بدروی

سخن هرچه گویی همان بشنوی

درشتی ز کس نشنود نرم گوی

به جز نیکویی در زمانه مجوی

به گفتار دهقان کنون بازگرد

نگر تا چه گوید سراینده مرد

 

نسخه های دیگر کتاب شاهنامه فردوسی