منابع یادگیری زبان ترکی (استانبولی)
زبان ترکی
زبان ترکی یکی از بارزترین و شاخص ترین زبانهای دنیا از جهت صرف افعال متفاوت و کاربرد آنها در زبانهای مختلف و همچنین وجود واژه ها و اصطلاحات و لغات منحصر به فرد برای بیان، احساسات عملکرد و سایر موارد زبانی در سطح جهان بعد از عربی یکی از کاملترین زبانها به شمار می رود.
زبان ترکی در ترکیه، آذربایجان و ترکمنستان زبان غالب و گروه کثیری از ملتهای ازبکستان، گرجستان، داغستان، قزاقستان، اوکراین، بلغارستان صربستان، رومانی، یونان، قبرس و کشورهای خاورمیانه و بیش از دو میلیون نفر افراد ساکن در آلمان، هلند، بلژیک، بریتانیا و استرالیا به زبان ترکی صحبت می کنند.
زبان ترکی آذربایجانی زبان بخش بزرگی از شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان و نیز بخشی از مناطق مرکزی ایران از جمله تهران، کرج، ساوه، قزوین، همدان و شهرهای استان مرکزی است و افزون بر آن استان های شمالی یعنی گیلان را نیز در بر می گیرد.
زبان ترکی دارای گویشهای فراوانی است ولی غالب ترک زبانها بیش از ۷۰ درصد از واژه های یکدیگر را می دانند و می توانند ارتباط زبانی برقرار کنند.
زبان ترکی ترکیه (که در ایران معمولا ترکی استانبولی گفته میشه) یکی از اعضای خانواده زبان «ترک» است که از قرن چهاردهم میلادی در بین زبانهای ترکی جایگاه مهمی دارد، در این مقاله مورد بحث قرار گرفته و در ادامه منابعی را جهت یادگیری این زبان مهم معرفی خواهیم کرد.
انواع زبان از نظر ساختار
زبانهای شناخته روی زمین از دیدگاه شکل ساختمانی کلمات و الفاظ به سه دسته تقسیم می شوند زبانهای تک، هجایی زبانهای التصاقی یا پیوندی و زبانهای تحلیلی
در زبان های تک، هجایی کلمات از یک هجا به وجود می آیند و جمله از تسلسل یک رشته کلمات تک هجایی تشکیل می شوند و معنی آن در همان رشته تسلسل کلمات مفهوم می گردد.
زبانهای التصاقی یا ،پیوندی علاوه بر ریشه کلمات که از یک یا چند هجا تشکیل می یابند ادات پیوندی دارند. این پیوندها در زبان دو وظیفه مشخص انجام می دهند یک دسته از آنها با پیوستن به آخر ریشه ها کلماتی با مفاهیم مستقل و جداگانه به وجود می آورند و دسته دیگر، ضمن الحاق به آخر کلمات و الفاظ تصریف و حالت پذیری آنها را در کلام میسر می سازند. این زبانها ممکن است پیشوندی یا پیوندی باشند.
زبانهای اورال – آلتی و از آن میان زبانهای گروه ترکی، منجمله زبان ترکی استانبولی جزو زبانهای التصاقی پیوندی هستند یعنی در این گروه زبانی پیوندها عموماً به آخر ریشه ها و کلمات افزوده می شوند.
زبانهای تحلیلی نیز از الحاق پیوندها و پیشوندها به اول و آخر ریشه های یک یا چند هجایی تشکیل می شوند. منتها در جریان ترکیب و تصریف غالباً در ساختمان خود ریشه نیز دگرگونیهایی روی می دهد. بعضاً صوت یا اصواتی در داخل ریشه برای خود جا باز می کنند و در مواردی نیز شکل اولیه کلمه از هم می گسلد و چوب بست آن فرو میریزد. در بعضی از زبانها این در هم ریختگی به یک دگرگونی کامل مبدل می شود و هیچ اثر و نشانه ای از ریشه اصلی به جای نمی ماند زبانهای هند و اروپایی و زبانهای سامی و از این میان زبانهای فارسی و عربی جزو این دسته از زبانها هستند.
خصوصیات زبان ترکی
توالی منطقی پیوندها: یکی دیگر از جنبه های تمایز زبانهای، ترکی اصل توالی منطقی پیوندها در این زبانهاست به موجب این اصل در زبانهای ترکی از انواع پیوندها آنچه وظیفه ماهوی داشته و در معنی خود کلمه ایجاد تصرف کند، در فاصله نزدیک تر به ریشه و آنچه نقش خارجی داشته و برای ایجاد همبستگی میان اجزای مختلف کلام به کار رود، در فاصله دورتری از ریشه قرار می گیرد. هماهنگی اصوات خصوصیت بارز دیگر زبانهای ترکی هماهنگی و تطابق گروهی اصوات در این دسته از زبان هاست.
کوتاهی مصوتها: خصوصیت عمومی دیگر زبانهای ترکی کش دار نبودن اصوات مصوت رایج در این زبانها است.
نبودن علامت جنس: زبانهای ترکی از نوع زبانهای فاقد علامت جنس و حرف تعریف هستند. منظور از جنس در هر زبان تمایز شکلی اسامی مذکر و مؤنث از یکدیگر است.
تنوع: تنوع و نظم افعال زبانهای ترکی از نظر وسعت و تنوع افعال از زبانهای غنی محسوب می شوند.
ریتم (وزن): زبان ترکی همچون زبان اسپانیایی و فرانسوی یک زبان هجایی یا متکی بر سیلاب است. به عبارت دیگر الگوی ریتمی یا وزن حاکم بر اصوات و تلفظها ادا کردن مجموعه هجاها با آهنگی یکنواخت و فاصله برابر است. یعنی تک تک هجاها به طور واضح و با فاصله مساوی نسبت به هم بر زبان جاری می شود.
الفبای ترکی استانبولی
ترکها در طول تاریخ از خطوط مختلفی استفاده کرده اند Göktürk (Orhun)، Uygur،Arabic و Kiril برخی از الفباهای قدیمی هستند که ترک ها از آن استفاده کرده اند. در سال ۱۹۲۸، اندکی پس از سقوط امپراتوری عثمانی، الفبای لاتین مورد استفاده قرار گرفت. و در حال حاضر لاتین است!
