کتاب جامعه شناسی اثر آنتونی گیدنز
کتاب جامعه شناسی (Sociology) اثر آنتونی گیدنز (Anthony Giddens) کتابی است جامع و حاوی آخرین پژوهشها و پیشرفتهای این علم که در عین حال به شیوه ای روان و جذاب نگاشته شده و با آوردن مثالها و نمونه های تجربی فراوان از جوامع و فرهنگهای گوناگون فهم مطالب و مباحث کتاب را آسان می کند.
جامعیت کتاب و طرح و بررسی مهمترین مسائل و موضوعات اساسی جامعه شناسی آن را به صورت کتابی بی همتا در آورده، که نه تنها مورد استفاده دانشجویان رشته جامعه شناسی و برخی رشته های دیگر علوم اجتماعی به ویژه مردم شناسی قرار می گیرد بلکه می تواند به عنوان کتابی مرجع همواره در دسترس دانشجویان، پژوهندگان و برنامه ریزان و مدیرانی باشد که در حوزه های گوناگون آموزش، پژوهش یا امور اجتماعی فعالیت می کنند.
اگر چه جامع بودن کتاب باعث مفصل بودن آن شده اما آن را به صورت کتابی کم نظیر در مبانی جامعه شناسی در آورده است که در عین حال که آگاهی بخش و روشنگر است مفاهیم و موضوعات کلاسیک و جدید جامعه شناسی را به شیوه ای بیان می کند که شور و شوق خواننده را بر می انگیزد و او را به اندیشه و تفکر وا می دارد.
به علاوه، همانگونه که مؤلف خاطر نشان کرده است بسته به نیاز دانشجویان و در سطوح مختلف آموزش می توان تنها فصلهایی از کتاب را، که هر یک می تواند به صورت واحدی کم و بیش مستقل در نظر گرفته شود، برای مطالعه و تدریس برگزید یا حتی توالی فصلها را با توجه به نیاز دوره آموزشی و میزان فراگیری و معلومات قبلی دانشجویان تغییر داد.
این ویژگیها سبب گردیده که کتاب علاوه بر رفع نیاز دانشجویان و پژوهندگان رشته جامعه شناسی نیازهای دانشجویانی را نیز برآورد که در سایر رشته های علوم اجتماعی یا رشته های دانشگاهی یا دوره های آموزشی تحصیل می کنند که با جامعه شناسی به عنوان رشته فرعی سروکار دارند یا درس مبانی جامعه شناسی در برنامه های آموزشی آنان وجود دارد، و همچنین نیاز کسانی را که به علت علاقه شخصی برای نخستین بار به مطالعهٔ جامعه شناسی می پردازند.
یک ویژگی مهم دیگر این کتاب شیوۀ نگرش تاریخی آن است که به گفته مؤلف فراتر از کاربرد نگرشی جامعه شناختی نسبت به گذشته است و به شیوه ای اساسی به درک و شناخت نهادهای کنونی کمک کند طرح مسائل و مباحث جامعه شناختی در پرتو مطالعات تاریخی و با دیدی انتقادی آنگونه که در این کتاب ملاحظه می شود.
یک امتیاز مهم دیگر کتاب حاضر مطالعۀ تطبیقی جوامع گوناگون یعنی نه تنها کشورهای صنعتی اروپای غربی و آمریکا که تنها کشورهایی هستند که معمولاً در کتابهای جامعه شناسی مطرح می شوند، بلکه جوامع اروپای خاوری و به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای جهان سوم است.
معمولاً در کتابهای درسی جامعه شناسی جوامع اخیر یا اساساً نادیده گرفته شده اند و یا چنانچه برخی مسائل آنها در کتابهای مربوط به حوزه های خاص جامعه شناسی مطرح شده کمتر در چشم اندازی وسیع و در زمینه کل تاریخ توسعه و : و تکامل اجتماعی در نظر گرفته می شود و به آنها تنها به عنوان کشورهای فقیر و عقب مانده کاملاً جدا از جوامع صنعتی و متفاوت با آنها نگریسته می شود.
گیدنز این گونه نگرش نسبت به جوامع جهان سوم را نادرست می داند و معتقد است این جوامع از دیرباز با کشورهای صنعتی توسعه یافته پیوند داشته اند و این پیوند متقابل بوده است. جوامع جهان سوم به گفتۀ گیدنز تحت تأثیر استعمار و پیوندهای تجاری با دولتهای غربی شکل گرفته اند و ارتباطاتی که غرب با این کشورها برقرار کرده به نوبه خود در توسعه و تحول خود غرب تأثیر نیرومندی داشته است.
ویژگی برجسته دیگر کتاب حاضر توجهی است که به مسائل ناشی از نابرابریهای اجتماعی، تبعیض نژادی، تبعیض سنی و تبعیض جنسی یا نابرابریهای میان زنان و مردان نشان داده است. در ارتباط با نابرابریهای اخیرشاید این نخستین کتاب جامعه شناسی است که علاوه بر طرح این مسائل در قسمتهای مربوط به فصلهای مختلف آن یک فصل کامل فصل (٦) به نظریات و پژوهشها دربارۀ این مسأله اختصاص یافته است.
از ویژگیهای دیگر کتاب توجه خاصی است که به پدیدۀ جهانی شدن زندگی اجتماعی نشان داده است. این دیدگاه که جوامع را می توان همچون واحدهای جداگانه مطالعه کرد مدتها بر اندیشه جامعه شناختی غالب بود. در جهان امروز که فرایندهای یگانگی جهانی به گونه ای بی سابقه شتاب گرفته و وابستگی متقابل جوامع مختلف به یکدیگر بیش از پیش آشکار گردیده است هرگونه تحلیل جامعه شناختی که خود را تنها به مطالعه جوامع منفرد محدود کند ناقص است. و بی گمان از درک بسیاری واقعیتهای زندگی اجتماعی امروزی ناتوان خواهد بود.
توضیحی کوتاه درباره جامعه شناسی
جامعه شناسی چشم اندازی مشخص و فوق العاده روشنگر درباره رفتار انسانی ارائه می کند. یادگیری جامعه شناسی به معنای رها کردن تبیینهای شخصی دربارۀ جهان و نگریستن به تأثیرات اجتماعی ای است که زندگی ما را شکل می دهند. جامعه شناسی واقعیت تجربۀ فردی را انکار نمی کند یا دست کم نمی گیرد. اما با ایجاد حساسیت نسبت به جهان وسیعتر فعالیت اجتماعی که همۀ ما در آن درگیریم، آگاهی ژرفتری از ویژگیهای فردی خودمان و دیگران به دست می آوریم.
