جوان وودوارد، چارلز پرو و تامسون – نظریه‌های تكنولوژی

جوان وودوارد، چارلز پرو و تامسون – نظریه‌های تكنولوژی

برای تبیین مفهوم تكنولوژی و تأثیر آن بر ساختار سازمانی مطالعاتی، انجام شده است كه از جمله آنها میتوان به مطالعات جان وودوارد، پرو و تامسون اشاره كرد.

جان (جون) وودوارد با معرفی سه نوع تكنولوژی واحدی، انبوه و فرآیندی روابط بین انواع تكنولوژیها و ساختار سازمانی را بررسی كرد و نشان داد كه اثربخشی شركت های تولیدی به تناسب بین تكنولوژی و ساختار ارتباط دارد.

چارلز پرو با مشخص كردن دو بعد اساسی از تكنولوژی یعنی تغییرپذیری وظیفه (تعداد استثنائاتی كه فرد در كارش با آن مواجه است) و تحلیل پذیری مسأله (نوع رویه های[عادی و یا غیر عادی] جستجو برای یافتن پاسخ استثنائات در شغل) و تبیین چهار تكنولوژی هنری و صنعت گرانه، مهندسی، تكراری و غیر تكرای، نتیجه گیری كرد كه هر چه تكنولوژی تكراری تر باشد، سازمان باید در سطح بالاتری [رسمیت بالا] ساختاربندی گردد.

تامسون با تبیین 3 نوع تكنولوژی پیوسته مستمر، واسطهای و متمركز و وابستگی بین فعالیت¬های سازمانی، اثبات كرد كه وابستگی ایجادشده بوسیله تكنولوژی در تعیین ساختار یك سازمان اهمیت زیادی دارد.

نتیجه اینكه مدیران در طراحی ساختار سازمان خود هم باید به فنآوری(اصلی) توجه داشته باشند و هم به تغییرات فنآوری و ظهور فنآوریهای جدید در محیط خود كه می¬توانند بر مشتریان، تامین-كنندگان و رقبا تأثیر داشته باشند.

به گفته‌ی جان وودوارد همگام با پیچیده‌تر شدن تكنولوژی، تعداد سطوح سلسله مراتب موجود در ساختار سازمان افزایش می‌یابد. هم‌چنین حیطه‌ی كنترل نیز با نوع تكنولوژی مورد استفاده در سازمان در ارتباط است. حیطه‌ی كنترل مدیریت ارشد سازمان، هم‌گام با پیچیده‌تر شدن تكنولوژی افزایش خواهد یافت. تعداد كاركنان نیز متناسب با پیچیده شدن تكنولوژی افزایش خواهد یافت.

مدیران باید هنگام تعیین ساختار سازمان‌های خود، تكنولوژی مورد استفاده در سازمان را مد نظر قرار دهند.

تولید تك محصولی و دسته های كوچك

1. بصورت كارگاه است؛
2. طبق در خواست مشتری؛
3. روال كار بر حسب عادت؛
4. متكی به متصدیان،كارگران و نیروی انسانی.

مانند: وسایل الكترونیكی و لباسهای سنتی.

تولید انبوه و دسته های بزرگ

1. استفاده از قطعات استاندارد؛
2. تولید انبوه؛
3. مسیر تولید نسبتاً طولانی؛
4. انبار كالاهای ساخته شده.

مانند: انواع خطوط مونتاژ از قبیل خودرو.

فرآیند تولید مستمر

1. همۀ كارها بوسیلۀ دستگاه پیشرفته انجام می شود؛
2. فرآیند تولید مستمر؛
3. می توان محصول را پیش از تولید بطور دقیق پیش بینی كرد.

مانند: پالایشگاههای نفت و تولید مواد دارویی.

نظریهایی که توسط جان وودوارد، تام برنرواستاکر در سازمانهای مختلف آزمایش شده است به شرح ذیل است:

 بررسی های معاصر در مورد تئوری اقتضا از سالهای 1970 آغاز شده است.
 مطلق گرایی در مدیریت را خطا دانسته و مطلوبیت هر شیوه وروشی رادر مدیریت ،وابسته به شرایط و موقعیتی می داند که در آن زمان و مکان سازمان را احاطه کرده است
 تئوری اقتضایی بر گرفته از مکتب سیستمی در مدیریت است
 در این تئوری بهترین روش وجود ندارد و مطلوبیت هر روشی بستگی به شرایط و موقعیت دارد.
 مدیریت اقتضایی را گاهی مدیریت موقعیتی و ایجابی نیز نامیده می شود
 رهیافت اقتضایی دارای سه ویژگی حایزاهمیت است : دیدگاه سیستم باز – گرایش به پژوهش و تحقیق عملی – توجه به مجموعه عوامل(رهیافت مبتنی بر تحلیل چند متغیره)
 این تئوری همانند نظریه سیستمها روی سازمان و ارتباط آن با محیط تاکید می کند.
 به موجب این تئوری سازمانها از نظر وسعت واندازه،شکل قانونی ،وضعیت تکنولوژی،وضعیت نیروی انسانی و دیگر عوامل با امکانات و محدودیتهایی روبرو هستند وبرای بقا و ادامه حیات باید خود را با عوامل محیطی تطبیق دهند.
 مدیریت برمبنا اقتضا از این واقعیت نشات میگیرد که عملکرد مدیر در هر زمان باید با توجه به”موقعیت و مجموعه شرایط فعالیت وی”ارزیابی شود.
 نظریه اقتضایی بطور عملی میان رهیافت سیستمی و رهیافت وضعیتی نوعی تقارب و مصالحه بوجود آورده است.

محاسن مکتب اقتضایی

طرفداران این تئوری تحت این عنوان که” نتایج متفاوتند زیرا موقعیت ها متفاوتند” از مدیریت اقتضایی دفاع کرده اند.

محدودیت های مکتب اقتضایی

تئوری اقتضایی بوسیله عده زیادی ازدانشمندان ونظریه پردازان مدیریت موردانتقاد قرار گرفته است. به عقیده این دانشمندان ،تئوری اقتضا به اندازه کافی رشد وتکامل پیدانکرده است که برای حل مسائل مدیریت بتوان به آن تکیه کرد وسخن تازه ای ندارد .

ارتباط بین دیدگاه اقتضایی با دیدگاه سیستمی و وضعیتی :
رهیافت سیستمی به خاطراینکه خیلی کلی ،مجرد و انتزاعی است مورد انتقاد قرار می گیرد .دیدگاه وضعیتی به خاطر اینکه خیلی خاص وجزئی گراست نقد می شود .طرفداران نظریه اقتضایی از درجه مشترک نظریه های سیستمی ووضعیتی استفاده کرده اند.

استراتژی، تكنولوژی و عملكرد:

شاید این ها را هم دوست داشته باشید

چارلز پرو – طبقه بندی تکنولوژی ها کتاب نظریه ‌های تاثیرگذار در علم نجوم 3 اثر جوان بیکر