کتاب سقلمه اثر ریچارد تیلر و کاس آرسانستین
کتاب سقلمه – تلنگر (Nudge) اثر ریچارد اچ تیلر (Richard H Thaler) پژوهشگر علم اقتصاد و کاس آر سانستین (Cass R. Sunstein) کارکردهای صحیح علم اقتصاد رفتاری را به شما آموزش می دهد.
بستر مطالعاتی مورد استفاده در کتاب جامعه آمریکاست، ولی ایده های مطرح شده کاملا قابلیت جهان شمولی دارند و می توانند با کمی تغییر و تعدیل در سیستم سیاسی و اقتصادی هر کشوری پیاده سازی شوند.
مترجم کتاب می گوید؛ معنی Nudge در فارسی (یا بهتر بود می گفت عربی) سلقمه یا درست تر، سقرمه است که به معنی آن است که نظر کسی را به چیزی جلب کنیم، چنان که در این مواقع اغلب با سقلمه زدن و اشارات جزئی ای کار را انجام می دهیم. با توجه به معنای مثبتی که نویسندگان از این واژه و معنای اصطلاحی آن در نظر داشتند، معادل تلنگر را برای آن مناسب دیدم، هر چند که بار و مفهوم اصل کلمه را ندارد.
بخشی از کتاب سقلمه – تلنگر
انسانها و مقتصدها: چرا تلنگر می تواند کمک می کند
آنهایی که پدرسالاری را رد می کنند اغلب مدعی هستند که انسانها در امر انتخاب، کار خارق العاده ای انجام می دهند و اگر نه خارق العاده، دست کم بهتر از هر کس دیگری می دانند که چه باید بکنند مخصوصا اگر آن شخص برای دولت کار کند.
بسیاری از مردم چه اقتصاد خوانده باشند یا نخوانده باشند به نظر می رسد که دست کم تلویجا مفهوم هومو اکونومیکوس را به جا می آورند؛ این مفهوم می گوید که هر یک از ما بدون اشتباه، درست فکر و انتخاب می کنیم.
اگر نگاهی به کتابهای درسی اقتصاد بیندازید، می بینید که انسان مقتصد می تواند مانند آینشتاین فکر کند، مثل ابررایانه بیگ بلو اطلاعات را ذخیره نماید و مثل گاندی از قدرت اراده بهره گیرد. واقعا!
اما آدمهایی که ما می شناسیم این طوری نیستند. آدمهای واقعی نمی توانند تقسیم اعداد بزرگ را بدون ماشین حساب انجام دهند، گاهی اوقات روز تولد همسرشان را فراموش می کنند و سر سال نو بر اثر افراط در نوشیدن از حال می روند. انسانها هومو اکونومیکوس نیستند؛ آنها هومو ساپینس هستند. برای اینکه در مصرف اصطلاحات لاتین صرفه جویی کرده باشیم، از اینجا به بعد این موجودات خیالی انسان مقتصد و انسانهای واقعی هوموساپینس را به ترتیب مقتصدها و انسانها می نامیم.
مسئله چاقی را در نظر بگیرید. نرخ چاقی مفرط در آمریکا دارد به ۲۰ درصد نزدیک می شود و بیش از ۶۰ درصد آمریکایی ها چاق یا دارای اضافه وزن محسوب می شوند. شواهد محکمی وجود دارد که چاقی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت را افزایش می دهد و اغلب به مرگ زودرس منتهی می شود. خیلی معرکه است که بگوییم هر کسی رژیم درستی را انتخاب می کند یا رژیمی را که ارجح است نسبت به آنچه با چند تلنگر ممکن است به سراغش بروند.
البته افراد معقول به مزه غذایشان و نه فقط سلامتی شان اهمیت می دهند و فعل خوردن به خودی خود باعث نشاط و لذت است. ما ادعا نمی کنیم هر کسی که اضافه وزن دارد لزوما عاقلانه عمل نکرده است اما این ادعا را رد می کنیم که همه یا تقریبا همه آمریکاییها بهترین رژیم غذایی را برای خود انتخاب می کنند.
آنچه درمورد رژیم غذایی صحت دارد برای سایر رفتارهای مخاطره آمیز هم صحیح است …
